Γ.Σ. Ηρακλής

Λίγες ώρες απομένουν από την έναρξη των «Ιβανωφείων 2025», που διοργανώνει ο Γυμναστικός Σύλλογος ΗΡΑΚΛΗΣ και θα πραγματοποιηθούν από τις 21 έως τις 23 Μαρτίου 2025 στο Ποσειδώνιο Εθνικό Κολυμβητήριο Θεσσαλονίκης.

Τα Ιβανώφεια, μια διοργάνωση με βαθιά ιστορική και αθλητική σημασία, είναι αφιερωμένα στη μνήμη του Γεωργίου Ιβάνωφ, πρωταθλητή του ΗΡΑΚΛΗ και ήρωα της Αντίστασης κατά των ναζιστικών στρατευμάτων στη διάρκεια της Κατοχής. Η διοργάνωση τιμά τη μνήμη του, ενώ παράλληλα αναδεικνύει την ελληνική κολύμβηση και προάγει το αθλητικό ιδεώδες.

Τα Ιβανώφεια 2025 συμβάλλουν στην ενίσχυση της διεθνούς προβολής της Θεσσαλονίκης, καθιστώντας την έναν σημαντικό αθλητικό προορισμό στα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Η διοργάνωση αυτή αποτελεί επίσης μια γιορτή του αθλητισμού και της ιστορίας, αναδεικνύοντας την πλούσια κληρονομιά του Γυμναστικού Συλλόγου ΗΡΑΚΛΗΣ στον τομέα της κολύμβησης.

Τα «Ιβανώφεια»

Ήταν Φεβρουάριος του 1953 όταν αποφασίστηκε από τον Γυμναστικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης “Ο Ηρακλής” η τέλεση πανθεσσαλονίκειων κολυμβητικών αγώνων υπό την επωνυμία «Ιβανώφεια» προς τιμή της μνήμης του πρωταθλητή του συλλόγου Γεωργίου Ιβάνωφ, ήρωα και αγωνιστή εναντίον των Γερμανών κατακτητών.

Τον Ιούλιο του ίδιου έτους διοργανώθηκαν τα πρώτα «Ιβανώφεια». Ένας θεσμός που κράτησε για αρκετά χρόνια, αναβίωσε ξανά στις 29 Νοεμβρίου 2019 την ημέρα των γενεθλίων του Ηρακλή Θεσσαλονίκης.

Ο Ιβάνωφ στη Θεσσαλονίκη

Μετά το μεταπτυχιακό του, ο Γεώργιος Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και καθώς γνώριζε άψογα όχι μόνο την πολωνική, τη ρωσική και την ελληνική γλώσσα αλλά άλλες τρεις γλώσσες, γρήγορα προσαρμόστηκε στο νέο περιβάλλον και συνδέθηκε άρρηκτα με την πόλη και τους ανθρώπους της, θεωρώντας τη Θεσσαλονίκη δεύτερη πατρίδα του. Η μεγάλη αγάπη του Γεώργιου Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς για τον αθλητισμό απλώς και οι εξαιρετικές επιδόσεις του στα διάφορα αθλήματα και ιδιαίτερα στην κολύμβηση, οδήγησαν στη δραστηριοποίησή του στον ιστορικό γυμναστικό σύλλογο «Ηρακλής» Θεσσαλονίκης, όπου και διέπρεψε σε τοπικούς, εθνικούς και διεθνείς αγώνες για να καταστεί ίνδαλμα των πολυάριθμων φίλων του αθλητισμού όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και στο Πανελλήνιο.

Στους Κολυμβητικούς Αγώνες μάλιστα στη Βόρεια Ελλάδα το 1934, πρώτευσε στο άθλημα των 100 μ. ελεύθερο κολύμπι με τον εξαιρετικό χρόνο 1’12”, χαρίζοντας το χρυσό μετάλλιο στον αγαπημένο του σύλλογο και στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Το ίδιο συνέβη και το 1936, όταν μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Αντώνη, πρώτευσε στους Ιστιοπλοϊκούς Αγώνες του Θερμαϊκού και πάλι με εξαιρετικές επιδόσεις.

Τα αθλητικά αυτά επιτεύγματα και ικανότητες του Γεώργιου Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς αξιοποιήθηκαν όπως αποδείχθηκε με εντυπωσιακό τρόπο λίγο αργότερα, όταν ως πράκτορας και σαμποτέρ των Συμμάχων πραγματοποίησε σειρά από παράτολμες και επικίνδυνες μυστικές αποστολές. Οι επιχειρήσεις και τα σαμποτάζ στη ξηρά και στη θάλασσα που ξεκίνησε, χάρη στη φαντασία του, προκάλεσαν σοβαρά πλήγματα στους Γερμανούς κατακτητές σε κρίσιμες φάσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα σαμποτάζ

Στις 14 Μαρτίου 1942, ημέρα υπογραφής του υποχρεωτικού Κατοχικού δανείου μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας, ο Γεώργιος Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς ανατίναξε το γερμανικό υποβρύχιο U-133 λίγο έξω από τη Σαλαμίνα, προκαλώντας την οργή και το μένος των κατακτητών.

Τον Μάιο του 1942 βύθισε μέσα στο λιμάνι του Πειραιά το ιαπωνικό ατμόπλοιο «San Isidoro», που διενεργούσε λαθρεμπόριο για λογαριασμό των Γερμανών, το οποίο όμως στη συνέχεια επισκευάστηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε.

Στις 3 Αυγούστου του 1942 ο Γεώργιος Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς, μετά από παράτολμη επιχείρηση, τοποθέτησε μαγνητική νάρκη στο γερμανικό υποβρύχιο U-372, προκαλώντας σοβαρές ζημιές με αποτέλεσμα να μην μπορεί να καταδυθεί για να βυθιστεί εύκολα από τους Συμμάχους στη συνέχεια.

Ανάμεσα όμως στα πολλά σαμποτάζ που οργάνωσε σε συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις, το πιο σημαντικό ήταν στο εργοστάσιο Μαλτσινιώτη, όπου επισκευάζονταν οι κινητήρες των αεροπλάνων της Λουφτβάφε. Η μεγάλη αυτή δολιοφθορά στους κινητήρες των αεροπλάνων προκάλεσε την πτώση 400 – 450 πολεμικών γερμανικών αεροσκαφών, σύμφωνα με γερμανικές εκτιμήσεις, προκαλώντας τεράστιο πλήγμα στις δυνάμεις των Ναζί που δρούσαν στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Βόρεια Αφρική.

Το σαμποτάζ στο εργοστάσιο Μαλτσινιώτη θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα σαμποτάζ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετά όμως από νέα προδοσία ακολούθησε η δεύτερη σύλληψή του, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1942, αφού προηγουμένως αποκηρύχθηκε και πάλι από τις γερμανικές αρχές Κατοχής, με το τεράστιο ποσό των 2.000.000 δραχμών.

Η δράση και η επικήρυξη του μεγάλου σαμποτέρ

Ο Γεώργιος Ιβάνωφ ανέπτυξε αμέσως μετά την αποβίβασή του σε ακτή της Αττικής έντονη αντιστασιακή δράση σε συνεργασία με τις αντιστασιακές οργανώσεις που είχαν συγκροτηθεί και ήδη δρούσαν στην κατεχόμενη Ελλάδα για να ακολουθήσει στις 19 Δεκεμβρίου 1941 η σύλληψή του από τους Γερμανούς μετά μάλιστα από προδοσία παιδικού του φίλου. Όμως ο Ιβάνωφ τολμηρός και αποφασισμένος όπως ήταν αλλά και ένεκα των δεξιοτήτων που απέκτησε από την ενασχόλησή του με τον αθλητισμό, κατάφερε να αποδράσει για να ακολουθήσει επικήρυξή του από τις Γερμανικές αρχές Κατοχής με το ποσό των 500.000 δραχμών με αφίσες με τη φωτογραφία του να έχουν κατακλύσει ολόκληρη την Αθήνα στις 29 Δεκεμβρίου 1941. Με επιπλέον δυσκολίες ο Ιβάνωφ αναζητά νέους συνεργάτες και με τη βοήθεια αντιστασιακών οργανώσεων και θαρραλέων ανθρώπων όπως η θρυλική Λέλα Καραγιάννη, ο Ιβάνωφ καταφέρνει να βρίσκει κρησφύγετα και τρόπους διαφυγής από κάθε καταδίωξη. Εντυπωσιακή και θαυμαστή ήταν όμως η δραστηριότητά του κατά των κατακτητών με τα αλλεπάλληλα σαμποτάζ που οργάνωσε και πραγματοποίησε προκαλώντας τεράστια πλήγματα στις εγκαταστάσεις των Γερμανών κατακτητών.

Η δίκη, η καταδίκη και η εκτέλεση του ήρωα

Η δεύτερη σύλληψη του Γεωργίου Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς (και αυτή μετά από προδοσία) έγινε το πρωί της 8ης Σεπτεμβρίου 1942 στο σπίτι συνεργατών του στον Υμηττό για να οδηγηθεί σε Γερμανικό Στρατοδικείο και να δικαστεί σε δημόσια δίκη στον “Παράδεισο” στην Αθήνα ώστε να καμφθεί το αγωνιστικό φρόνημα του ήρωα και των Ελλήνων κατά των κατακτητών.

Όμως ο Ιβάνωφ αντιμετώπισε τους Γερμανούς στρατοδίκες ήρεμος και ψύχραιμος ως το τέλος και καταδικάστηκε τρις εις θάνατον παρά την παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνού να μην εκτελεστεί.

Στις 4 Ιανουαρίου 1943 μαζί με άλλους τρεις συνεργάτες του οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής αλλά λίγο πριν κροταλίσουν τα πολυβόλα των Γερμανών κατάφερε να ξεφύγει απ’ τους δημίους του.

Όμως πυροβολείται και τραυματίζεται αλλά τολμά να συνεχίσει να τρέχει και τραυματισμένος (παρά τις διεθνείς συμβάσεις) να δεθεί σε έναν πάσσαλο για να αποδοθεί και να εκτελεστεί κραυγάζοντας «Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Πολωνία!».

Στον τάφο του Γεωργίου Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς στο 3ο Κοιμητήριο της Νίκαιας αναγράφεται απλά η φράση: «Γεώργιος Ιβάνωφ, έπεσε υπέρ της Ελευθερίας».

Πολωνία – Ελλάδα – Αγγλία: τιμούν τον Ιβάνωφ

Τον ήρωα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, Γεώργιο Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς, τίμησαν οι δύο πατρίδες του, Ελλάδα και Πολωνία, αλλά και η Αγγλία για τους αγώνες του και τη γενναία προσφορά του που σφραγίστηκε με τη ζωή του. Με τις ανώτατες τιμητικές διακρίσεις που προβλέπονται για παρόμοιες περιπτώσεις:

Η εξόριστη στο Λονδίνο Πολωνική κυβέρνηση στις 10 Μαρτίου 1945, τίμησε μετά θάνατον τον Γεώργιο Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς, απονέμοντάς του τον Ανώτατο Πολεμικό Σταυρό «VIRTUTI MILITARI», σε αναγνώριση των εξαιρετικών πολεμικών πράξεών του στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ελλάδα, στα χρόνια 1941 – 1943.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας, Ευάγγελος Αβέρωφ – Τοσίτσας, στις 25 Μαΐου 1976, τίμησε μετά θάνατον τον Γεώργιο Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς με το Ανώτατο Πολεμικό Παράσημο «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας» για τις πολύτιμες υπηρεσίες του κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη συμμαχική υπόθεση και για τη δράση του στην Ελλάδα την ίδια περίοδο που σφραγίστηκε με τον ηρωικό θάνατο.

Στις 5 Μαρτίου 1962, η Βρετανική κυβέρνηση τίμησε μετά θάνατον τον Γεώργιο Ιβάνωφ – Σαϊνόβιτς με το «Πολεμικό Βρετανικό Μετάλλιο του Βασιλέως Γεωργίου του Β’» για τη μεγάλη προσφορά του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.